IEA: Küresel kömür talebi düşüşü tarihi bir dönüm noktası olabilir

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ilk kez, küresel kömür talebinin bu yıl zirve yapabileceğini ve ardından 2026 yılında 2023 seviyelerine kıyasla yüzde 2,3 oranında düşeceğini tahmin ediyor.

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ilk kez, küresel kömür talebinin bu yıl zirve yapabileceğini ve ardından 2026 yılında 2023 seviyelerine kıyasla yüzde 2,3 oranında düşeceğini tahmin ediyor. Bu düşüşün başlıca nedeni, önümüzdeki üç yıl içinde büyük bölümü Çin’de olmak üzere devreye girecek olan yenilenebilir enerji kapasitesi. IEA, Çin’de kömür talebinin gelecek yıl düşeceğini ve 2026’ya kadar plato çizeceğini öngörüyor.

Ancak IEA, Paris Anlaşması ile tutarlı olabilmek için daha derin kesintilere ihtiyaç olduğunu da belirtiyor. IEA, “Paris Anlaşması’nın hedefleriyle tutarlı bir oranda emisyonları düşürmek için, karbonu tutulmayan (unabated) kömür kullanımının önemli ölçüde daha hızlı düşmesi gerekecektir” diyor.

Raporda şu bulgular öne çıkıyor:

• Küresel kömür tüketiminin 2023 yılında yüzde 1,4 oranında artması bekleniyor. IEA ilk kez, önümüzdeki üç yıl içinde Çin’de devreye girecek yenilenebilir enerji kapasitesindeki büyük artış nedeniyle küresel kömür talebinin 2026 yılına kadar 2023 seviyelerine kıyasla yüzde 2,3 düşmesini bekliyor.
• Küresel yenilenebilir enerji kapasite artışının yarısından fazlasının Çin’de gerçekleşmesi bekleniyor. Sonuç olarak, Çin’deki kömür talebinin gelecek yıl düşmesi ve 2026’ya kadar plato çizmesi bekleniyor.
• ABD ve AB’de kömür tüketimi yüzde 20’şer oranında azaldı. Çin’de kömür tüketimi yüzde 5, Hindistan’da ise yüzde 8 oranında arttı; bunun başlıca nedeni Hindistan’da artan elektrik talebi ve Çin’deki zayıf hidroelektrik üretimidir.

“Karbonu tutulmayan (unabated)” bilimsel tanımı, tüketimin yanı sıra tedarik zinciri boyunca emisyonların neredeyse tamamen yakalanması ve depolanması anlamına geliyor. IEA, bunu, karbon yakalama ve tutma (CCUS) olmayan tesislerde fosil yakıt tüketimi olarak tanımlıyor.

Dünya “karbonu tutulamayan” kömürlü termik santralleri aşamalı olarak azaltma taahhüdünde bulunuyor, ancak önerilen ve inşa halindeki kömürlü termik santrallerin tamamı azaltım teknolojisinden yoksun.

IEA Enerji Piyasaları ve Güvenlik Direktörü Keisuke Sadamori, “Kömür için bir dönüm noktasının ufukta göründüğü aşikar; ancak Asya’nın kilit ekonomilerinde yenilenebilir enerji kaynaklarının artış hızı bundan sonra ne olacağını belirleyecek ve uluslararası iklim hedeflerine ulaşmak için çok daha fazla çaba sarf edilmesi gerekiyor. Küresel kömür talebinde birkaç kez düşüş gördük, ancak bunlar kısa süreliydi ve Sovyetler Birliği’nin çöküşü veya Covid-19 krizi gibi olağanüstü olaylardan kaynaklandı. Bu seferki düşüş daha yapısal olduğu ve temiz enerji teknolojilerinin zorlu ve sürekli genişlemesinden kaynaklandığı için farklı görünüyor.” dedi.